Λόφου

Η Λόφου είναι ένα χωριό που βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του Τρόοδους, στην επαρχία Λεμεσού. Ανήκει στην περιοχή των «Κρασοχωριών», γνωστή για τους αμπελώνες της και την παραγωγή κρασιού.

Αν και δεν υπάρχουν οριστικά αρχεία για την αρχική ίδρυση τουχωριού, τα αρχαιολογικά ευρήματα υποδηλώνουν ότι η Λόφου έχει μακρά και ποικιλόμορφη ιστορία, με στοιχεία κατοίκησης που χρονολογούνται από τη Χαλκολιθική περίοδο. Ανασκαφές που διενεργήθηκαν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων το 2010 αποκάλυψαν οικισμούς που χρονολογούνται από τη Μέση Εποχή του Χαλκού. Οι πρώτες γραπτές αναφορές για τη Λόφου προέρχονται από τα έργα του Λεόντιου Μαχαιρά, που υποδεικνύουν ότι το χωριό χαρίστηκε στον Jean de Lusignan από τον βασιλιά Ιάκωβο Α΄ της Κύπρου κατά τη διάρκεια της βασιλείας του από το 1382 έως το 1398. Ο Γάλλος ιστορικός του 19ου αιώνα Louis de Mas Latrie ανέφερε επίσης τη Λόφου (Loffou) ως μέρος των χωριών του βασιλιά κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας.

Το όνομα του χωριού προέρχεται από τη γεωγραφική του θέση, καθώς περιβάλλεται από λόφους και είναι χτισμένο σε υψηλό σημείο.  Έτσι, το χωριό αποκαλούνταν συνήθως «Λόφος», εξελίσσοντας στο θηλυκό όρο «Λόφου» με βάση την έκφραση που χρησιμοποιούσε ο τοπικός πληθυσμός, «η κώμη της Λόφου».

Σήμερα, η Λόφου έχει διατηρήσει το παραδοσιακό και γραφικό της περιβάλλον. Αφού εγκαταλείφθηκε σε μεγάλο βαθμό μετά το τέλος της δεκαετίας του 1940, το χωριό διατήρησε το χαρακτήρα του, παραμένοντας ανέγγιχτο από τον εκτεταμένο εκσυγχρονισμό, αποτελώντας αξιόλογο δείγμα κυπριακής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Καθώς περπατά κανείς στα πλακόστρωτα δρομάκια του, μπορεί να θαυμάσει τα πολλά πέτρινα σπίτια με τα ξύλινα μπαλκόνια και τις κεραμοσκεπές. Το παλιό σχολείο, ένα εμβληματικό νεοκλασικό κτίριο που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, παρέμεινε λειτουργικό μέχρι το 1973.

Στο χωριό υπάρχει επίσης το Αγροτικό Μουσείο, που ανήκει στην εκκλησία της Λόφου. Στεγάζεται σε ένα πετρόκτιστο κτήριο με δύο δωμάτια, όπου στις κύριες εγκαταστάσεις υπάρχει ένας μεγάλος πετρόμυλος που χρησιμοποιείται για την παραγωγή λαδιού, ενώ το δεύτερο δωμάτιο χρησιμεύει ως αποθηκευτικός χώρος. Ένα άλλο αξιοσημείωτο μουσείο είναι το Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζει μια ιδιωτική συλλογή αντικειμένων που προσφέρουν πληροφορίες για τη ζωή του χωριού.

Στη δυτική πλευρά του χωριού, στην κορυφή ενός μικρού λόφου, δεσπόζει η κύρια εκκλησία, η Παναγία η Χρυσολοφίτισσα, αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Κατασκευάστηκε από το 1854 εώς το 1872 με την εθελοντική εργασία των ντόπιων. Αυτή η μονόκλιτη εκκλησία έχει γοτθικές επιρροές και προβάλλει εσωτερικές τοιχογραφίες, που συμπληρώνονται από δύο καμπαναριά που προστέθηκαν τον 20ό αιώνα. Λίγο έξω από τη Λόφου, στο δρόμο προς το χωριό Άλασσα, βρίσκεται ένα ανακαινισμένο παρεκκλήσι του Προφήτη Ηλία, που κτίστηκε πιο πρόσφατα, γύρω στο 2000.

Για τους λάτρεις της φύσης, ένα ευχάριστο γραμμικό μονοπάτι μήκους 1,5 χλμ, ξεκινά έξω από το χωριό, διασχίζοντας μια μικρή κοιλάδα και κατηφορίζει προς τη παραδοσιακή βρύση της Ελιτζής, που χρησίμευε ως η κύρια πηγή νερού του χωριού μέχρι τα μέσα του 20ο αιώνα.

Η Λόφου αποτελεί ένα από τα γραφικά ορεινά χωριά της Κύπρου, προσφέροντας μια αυθεντική εμπειρία και την ευκαιρία να εξερευνήσετε την πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά του νησιού.